ساخت جرثقیل

جرثقیل چیست؟

قطعاً برای خیلی از افراد این سوال به وجود آمده است که جرثقیل چیست؟ چند نوع جرثقیل وجود دارد؟ این جرثقیل‌ها (ساخت جرثقیل) به چه صورت ساخته می‌شوند؟ در چه مکان‌هایی استفاده می‌شوند؟ و چه کاربردهایی دارند؟

در این مقاله به این سوالات پاسخ داده می‌شود؛ و شما را با انواع جرثقیل‌ها و نحوه ساخت آن‌ها آشنا خواهیم کرد؛ که ساخت جرثقیل چه مراحلی دارد و به چه صورت است؟

در ابتدا به این موضوع که جرثقیل چیست؟ و چند مدل جرثقیل وجود دارد؟ می‌پردازیم.

 

تعریف جرثقیل:

جرثقیل یا همان سنگین بر، در تعاریف مشخص به این صورت تعریف شده است: فعالیت اصلی جرثقیل باربرداری و جابجا کردن آن بار در حالت معلق در هوا به وسیله قلاب یا وسایلی مشابه آن است. جرثقیل‌های سیار نیز جرثقیل‌هایی هستند که مجهز به بوم یا دکل بوده و قابلیت پیمودن راه، بارگیری و همچنین تخلیه بار بدون استفاده از مسیر ویژه و بدون نیاز به تکیه گاه خاصی برای پایداری جرثقیل را دارد.

 

انواع جرثقیل:

جرثقیل برجی:

این جرثقیل‌ها معمولا برای ساختمان‌های مرتفع استفاده می‌شود؛ و به سه شکل می‌توان آن را روی زمین نصب کرد.

 

جرثقیل سیار:

این جرثقیل‌ها به دو صورت سیار و ثابت با نصب جک کار می‌کنند.

 

جرثقیل سقفی:

جرثقیل سقفی چند مدل می‌باشد؛ جرثقیل‌های دوپل با کالسکه گردان، دو پل، تک پل، آویز، رونشین را می‌توان به عنوان جرثقیل‌های سقفی تلقی نمود.

جرثقیل‌های مونوریل، بازویی، دروازه‌ای و نیم دروازه‌ای نیز جزو جرثقیل سقفی با طراحی‌های خاص می‌باشند که در شرایط کاری خاص نیز به کار برده می‌شوند.

 

کاربرد جرثقیل های سقفی

جرثقیل سقفی، یکی از ابزارهای بسیار بسیار مهم و مورد نیاز در صنایعی است که حمل بار بیشتری دارند است. جرثقیل سقفی برای جابجایی تجهیزات و بار در محیط‌هایی مانند سالن‌های تولید، سوله ها، انبارها، محیط‌های صنعتی و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

جرثقیل های برقی سقفی

معمولا افراد جرثقیل‌های برقی سقفی را به جرثقیل پل می‌شناسند. این جرثقیل در محیط‌های صنعتی کاربرد دارد. جرثقیل سقفی شامل یک باند موازی، به همراه پلی است که برای پوشاندن شکاف‌ها استفاده می‌شود. جرثقیل پل به کمک تجهیزات مذکور اجسام را بلند می‌کند؛ که به صورت موازی در امتداد همان باند توسط پل تعبیه شده در آن جا به جا می‌شوند. به طور کلی جرثقیل‌های سقفی را می‌توان به دو نوع تک پل و دو پل تقسیم کرد. هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند که می‌تواند برای خرید جرثقیل سقفی مهم باشد.

 

جرثقیل سقفی برقی تک پل:

این نوع جرثقیل از قابلیت و کارایی بسیار بسیار بالایی برخوردار است؛ زیرا قادر به حمل و جابجایی بارها در دو جهت طولی و عرضی می‌باشد و همین امر باعث استفاده از آن شده است.

 توانایی بالا در مکان‌هایی مانند سالن برای جابجایی بار از خصوصیات بارز این نوع جرثقیل است. و با پوشاندن کل محوطه دارای راندمان بالایی می‌باشد. لازم به ذکر است جرثقیل سقفی تک پل در دو حالت رونشین و آویز موجود می‌باشد؛ که در حالت آویز جرثقیل زیر ریل تیر آویزان است و در حال حرکت است. و در حالت رونشین بر روی ریل نصب می‌شود و قابلیت حرکت بر روی ریل را دارد.

جرثقیل سقفی تک پل در مکان های کوچک مورد نظر است و بیشتر در اینطور مکان ها استفاده می شود زیرا این نوع جرثقیل دهانه کوتاهی دارد همچنین نسبت به جرثقیل سقفی دو پل سبک تر است و دارای وزن کمتری می باشد.

مراحل نصب و راه اندازی این جرثقیل آسان و جداسازی قطعات آن نیز ساده است. تمام موارد فوق باعث افزایش زمان لازم برای انجام کار جرثقیل های سقفی تک پل می شود و در نتیجه بسته به شرایط می تواند معیار مهمی برای خرید جرثقیل سقفی باشد.

در مجموع هزینه ای که برای ساخت جرثقیل تک پل صرف می شود، کمتر از هزینه های ساخت جرثقیل دو پل است.

 

جرثقیل سقفی برقی دو پل

اگر بخواهیم به مزایای این جرثقیل بپردازیم، باید بگوییم که بهره برداری از این جرثقیل بسیار بسیار بالا است. چرا که توانایی بسیار بالایی در برابر فشار بار دارد و همینطور از سرعت و قدرت بیشتری بهره‌مند است؛ و طراحی‌های مختلفی دارد که در دهانه‌های مختلف نیز تولید می‌شود. اگر بخواهیم به مزایای این جرثقیل بپردازیم، باید بگوییم که بهره برداری از این جرثقیل بسیار بسیار بالا است. چرا که توانایی بسیار بالایی در برابر فشار بار دارد و همینطور از سرعت و قدرت بیشتری بهره‌مند است؛ و طراحی‌های مختلفی دارد که در دهانه‌های مختلف نیز تولید می‌شود.

جرثقیل دو پل

 

جرثقیل سقفی دو پل قابلیت استفاده در محیط های بزرگ و فروشگاه ها و کارگاه های بزرگ حتی در طبقات بالا را دارد.

بلند کردن بار توسط جرثقیل سقفی

برای بلند کردن بار و اثاث جرثقیل سقفی، معمولاً دو موضوع بسیار مهم است که باید بررسی شود؛ اولین که بار در چه ارتفاعی از دستگاه جرثقیل سقفی قرار دارد؟ و دوم اینکه نسبت به جرثقیل چه ارتفاعی دارد؟ یکی دیگر از نکاتی که بسیار مهم است طول زنجیری است که باید تهیه شود؛ این نکته بسیار بسیار کلیدی خواهد بود چرا که اگر طول زنجیری که تهیه می‌کنید کم باشد امکان اضافه کردن به زنجیر وجود ندارد. پس باید به صورت کلی زنجیر را تعویض کنید و این هزینه بسیار زیادی را برای شما به وجود می‌آورد. بنابراین در ابتدا حواستان باشد که زنجیر را به اندازه کافی تهیه کنید و حتی به اندازه نیم متر تا یک متر زنجیر اضافه‌تر بگیرید.

 

سرعت جرثقیل

یکی دیگر از مولفه‌هایی که از دید بسیاری از خریداران پنهان می‌ماند، سرعت بالا بردن جرثقیل می‌باشد. این نکته بسیار بسیار ضروری و حیاتی است، چرا که انتخاب بالا بری با سرعت متناسب با کاری که شما می‌خواهید انجام بدهید بسیار مهم است؛ عوامل مختلفی همچون نحوه برداشت بار، شکنندگی، شکل‌پذیری بار، و شرایط محیطی وجود دارد که این‌ها باید در امنیت کامل جابجا شوند، پس مهم است که جرثقیل ما با چه سرعتی کار کند؛ و شما می‌توانید برای کاری که میخواهید انجام دهید از شرکت وزین صنعت مشاوره بگیرید که چه جرثقیلی و با چه سرعتی مناسب کار شماست؟ جرثقیل‌ها در سرعت‌های مختلف تولید شده است سرعت‌های معمول از دو فوت بر دقیقه تا ۱۶ فوت بر دقیقه هستند البته که سرعت‌های بالاتر از ۱۰۰ فوت بر دقیقه نیز تولید شده است.

 

جرثقیل های سقفی دروازه‌ای

معمولاً جرثقیل‌های سقفی دروازه ای، در فضاهای باز استفاده می‌شود. مکان‌هایی چون کارخانه‌های سنگ بری و از این دست مکان‌ها که فضای باز دارند.

جرثقیل دروازه‌ای بازویی

از جرثقیل‌های دروازه‌ای بازویی اغلب در مکانهای بسته، مانند سالن ها، انبارها خطوط ساخت ماشین آلات و… استفاده می‌شود؛ این جرثقیل‌ها تا پنج تن ظرفیت دارند؛ البته در اماکنی که از لحاظ اجرای فوندانسیون بدون ایراد باشند، می‌توان تا تناژ ده تن را نیز مورد استفاده قرار داد. این جرثقیل‌ها قابلیت چرخش ۱۸۰ درجه‌ای نیز به صورت دستی را دارند و طول بازویی معمولاً ۶ متر است.

 

جرثقیل سقفی دیواری

یکی دیگر از جرثقیل‌های بسیار پرکاربرد که اغلب در اماکن بسته استفاده می‌شود، جرثقیل سقفی دیواری است. این جرثقیل‌ها معمولا برای مونتاژ ماشین آلات و غیره استفاده می‌شود؛ که می‌تواند تا ۵ تن را تحمل کند. از قابلیت‌های این جرثقیل می‌توان به این موارد اشاره کرد: سرعت حرکت مختلف، قابلیت نصب در ارتفاع‌های مختلف، قابلیت نصب در بالابرهای سیم بکسلی و زنجیری، قابلیت حرکت در شش جهت و غیره باعث شده است که از این جرثقیل به عنوان یکی از کاربردی‌ترین جرثقیل‌ها نام برده می‌شود.

جرثقیل های سقفی برقی آویز

جرثقیل‌های آویز در دو نوع مستقیم و منحنی وجود دارد.

در وقت‌هایی که نتوانیم تیرهای حمال و یا ستون را نصب کنیم، راه اندازی ساده جرثقیل سقفی برقی آویز امکان جابجایی اجسام را در سالن را به راحتی فراهم می‌کند چراکه این جرثقیل قابلیت این را دارد که بالابر را در هر جهتی جابجا کند.

مهندسی و طراحی برای ساخت جرثقیل

طراحی جرثقیل در قسمت سازه، بر اساس مقررات انحصاری ساخت جرثقیل در ایالات متحده آمریکا (CMAA) می‌باشد. در طراحی طبق مقررات فولاد آمریکا و ایران و با توجه به شرایط مکانی برای نصب جرثقیل در ایران، زلزله و وزش باد نیز در نظر گرفته می‌شود.

طراحی یک سری اصول دارد که طبق استناد به آن باید گفت: نیروهای جانبی و عمودی وارد شده بر بالابر در واقع روی سازه اعمال خواهد شد؛ و طبق استناد به آیین نامه‌های بین المللی که دارای اعتبار می‌باشند، بارهای وارد شده ترکیب میشوند و ضرایب بار مرده و زنده و… طبق کار جرثقیل اعمال می‌گردد.

این نکته را در طراحی سازه باید در نظر بگیریم که فاکتورهای مهمی مانند میزان‌خیز مجاز سازه، تنش‌های ترکیبی و محدودیت‌های هندسی بر اساس تلورانس مجاز استاندارد کنترل خواهد شد. پس در طراحی سازه از کدهای منطبق بر اسنتاندارد استفاده می‌شود که این کدهای محاسباتی با نرم‌افزار ریاضی MathCAD انجام می‌شود؛ د و بعد برای کنترل دوباره از طریق نرم‌افزارهای ساخت کشور آلمان، مانند SAP, ANSYS مدل‌سازی انجام می‌شود.

پس تمامی سازه‌های جرثقیل با استفاده از نرم‌افزارهای طراحی و شبیه‌سازی می‌شوند و تمام کارها در هنگام بارگزاری‌ها چه در شرایط عادی و چه بحرانی مورد بررسی قرار خواهد گرفت، تا محصول خروجی بدون ایراد باشد.

 

جرثقیل را چه زمانی باید تعویض کنیم؟

اگر جرثقیل بالابر سقفی خودرو به خوبی نصب کرده باشید و نگهداری مناسب از آن صورت گرفته باشد، تا سال‌ها برای شما کار می‌کند.

بسیاری از دوستان مبالغ زیادی را برای این دستگاه هزینه می‌کنند، اما با این وجود مشکلاتی در مورد تجهیزات پیدا میشود؛ و این کلافه کننده خواهد بود. بسیاری از این جرثقیل‌ها قدیمی و نامطمئن بوده و باید به تولید کنندگانی که از فناوری‌های به روز برای ساخت جرثقیل استفاده می‌کنند اطمینان کرده و نیازهای خود را رفع کنید. جرثقیل‌هایی که با فناوری‌های روز تولید می‌شود ممکن است در برخی موارد نیاز به تعمیرات جزئی پیدا کنند که قابل حل است اما برخی این سوال برایشان پیش می‌آید که چه زمانی باید جرثقیل خود را تعویض کرده و به یک مدل جدید و به روز روی بیاورند؟

 

برای پاسخ به این سوال چند نکته را باید در نظر بگیرید، اولین نکته این است که: جرثقیل شما به صورت مداوم و مکرر به تعمیر نیاز پیدا میکند؛ که این امر برای جرثقیل‌های سقفی قدیمی و قطعات معیوب برای شما بسیار هزینه‌بر خواهد بود. نکته‌ی دوم است که: گاهی جرثقیل‌ها نمی‌توانند بازرسی‌ها را به خوبی پشت سر بگذارند یعنی برای همگام‌سازی آن‌ها با استانداردها باید تجهیزات آن مرتباً تجزیه و تحلیل شود، و اگر بازرسی‌های شما مناسب باشد می‌توانید به جای هزینه زیاد برای تعویض کلیه جرثقیل، قطعات معیوب را شناسایی کرده و عیب‌یابی یا تعویض کنید. نکته‌ی سوم در مورد تعویض جرثقیل این است که: گارانتی اجزای جرثقیل خود را بررسی کنید؛ چرا که گارانتی معمولاً نشان دهنده طول عمر قطعات شما نیز است. و اما نکته آخر در این باره می‌توان اشاره کرد که: جرثقیل شما برای کارگران‌تان ایجاد خطر نکند اگر کارگران در هنگام مدیریت و استفاده از جرثقیل دچار آسیب دیدگی و صدمات شوند باید هر چه زودتر عیب‌یابی را شروع کرده و از این موضوع جلوگیری کنید.